Hoe beleggen in 2015?
Een pleidooi voor gezond verstand en realisme.

Tekst: Mark Scholliers, Financial Research and Development NV- Eindredactie: Median NV Financial Services for Professionals
Grafische vormgeving: www.tricoteuse.be

Volgens het Internationaal Monetair Fonds (‘World Economic Outlook 2015’, gepubliceerd in oktober 2014) groeit de wereldeconomie volgend jaar met 3,8%, blijft de inflatie in het Westen en Japan beneden de doelstelling van 2% en dalen de grondstoffenprijzen uitgedrukt in USD verder. Specifiek wat de Europese Unie betreft, knopen Italië en Spanje opnieuw aan met groei en blijft de korte rente vastgekleefd op quasi 0%. Hoewel deze vooruitzichten niet zo rooskleurig zijn als die van april 2014, ogen ze beter dan de resultaten in 2012 en 2013, of dan de verwachtingen voor dit jaar, zeker wat betreft de eurozone. Op het eerste gezicht vormt dergelijk rapport een uitnodiging om meer in aandelen te beleggen. Immers, een hogere economische groei impliceert dat de ondernemingswinsten gemiddeld zullen stijgen, met positieve gevolgen voor de dividenden en de beurskoersen. Anderzijds zorgt de politiek van ultralage rente van de centrale banken ervoor dat beleggen in vastrentende effecten zoals spaarboekjes, kasbons en obligaties, een hachelijke zaak is. Waarom met uw zuurverdiende spaarcenten bv. Belgische overheidsobligaties op tien jaar kopen? Deze effecten renderen vandaag (half november 2014) nauwelijks 1,1%, waarvan u als privé belegger nog 25% roerende voorheffing dient af te trekken. Bovendien bestaat de kans dat binnen enkele jaren de inflatie toeneemt en hun effectieve koopkrachtwaarde hierdoor wordt uitgehold.

Vanuit macro-economische invalshoek - en voor zover de IMF projecties zich in de werkelijkheid vertalen - is de boodschap daarom duidelijk: in 2015 beschikken aandelen over de beste beleggingstroeven. De hamvraag is echter of de wereldbeurzen al geen (groot) voorschot hebben genomen op de verwachte positieve ontwikkelingen in de reële economie. Tenslotte stijgen talrijke beursindices al sinds maart 2009 in een opwaarts gericht trendkanaal, weliswaar met opstoten van volatiliteit en plotse beurscorrecties. Daarom gaan we kort na welke de belangrijkste factoren zijn die aan de grondslag liggen van deze lange opgaande rit.

Na het faillissement van Lehman Brothers op 15 september 2008 bestond de vrees dat het financiële bestel zou instorten en de wereld in een langdurige depressie zou terechtkomen. Zes maanden later, dankzij nooit geziene reflatieplannen van overheden wereldwijd, het sterk verlagen van de rente en het massaal ter beschikking stellen van liquiditeiten, hernam de activiteit snel. Vanaf maart 2009 tot midden 2011 kenden de beurzen als gevolg daarvan een spectaculair herstel. Dit beursherstel had zijn wortels in de reële economie en was daarom volkomen gewettigd. Omdat de financiële sector wereldwijd (en in de eurozone in het bijzonder) echter nog heel fragiel was, besloten de centrale banken hun politiek van ultralage rente verder te zetten in combinatie met het verstrekken van extra liquiditeiten. De Amerikaanse centrale bank (Fed) introduceerde verschillende programma’s van kwantitatieve versoepeling (QE1, QE2, Operation Twist, QE3) die ernaar streefden de rentevoeten te drukken. De bedoeling was de reële economie en de financiële sector te ondersteunen, maar in de praktijk profiteerde vooral de Amerikaanse beurs hiervan. Dit blijkt onder meer uit de ontwikkeling van enerzijds het balanstotaal van de Fed (hoe groter de kwantitatieve versoepeling, hoe hoger het balanstotaal) en anderzijds de S&P500 beursindex.

Niet alleen de samenhang (de correlatie) tussen beide grootheden springt in het oog (met 0,97 is de correlatie tussen beide bijna perfect), maar evenzeer de impact van het beëindigen van een programma van kwantitatieve versoepeling op de evolutie van de beursindex. Wanneer QE1 eindigt (maart 2010), valt de beursgraadmeter terug. In juni 2011 (stopzetting QE2) en in december 2012 (einde ‘Operation Twist’) gebeurt hetzelfde. Het ligt daarom voor de hand - nu QE3 is beëindigd - dat we hiervan opnieuw een heruitgave zien. Maar net op het ogenblik dat de Fed QE3 staakte, besliste de Japanse centrale bank haar programma’s van kwantitatieve versoepeling uit te breiden en begon de ECB met het opkopen van gedekte obligaties. Anders gesteld, de liquiditeiteninjecties door de grote centrale banken houden niet op. Het besluit is dat de aandelenbeurzen wereldwijd de aangename rugwind van deze acties zullen blijven ondervinden.

Een andere reden waarom de grote centrale banken dit onconventionele monetaire parcours blijven volgen, is dat ze vrezen voor het verder afnemen van inflatie. Tekenen aan de wand in dit verband zijn de afkalvende prijzen van veel grondstoffen (van graan over ruwe olie tot goud en zilver) en van de loonontwikkeling (de reële lonen in de Verenigde Staten liggen op het niveau van zeven jaar geleden; in België staat een indexsprong op het programma). De index van de consumptieprijzen is in de eurozone en in de Verenigde Staten neerwaarts gericht. Een lage inflatie, laat staan deflatie, is nefast voor de economische groei omdat dit leidt tot uitstelgedrag (waarom iets vandaag kopen als het morgen misschien goedkoper is?), terwijl de afbetaling van schulden erdoor wordt bemoeilijkt (bij hoge inflatie stijgen de lonen, waardoor bv. de kapitaalaflossingen op een hypotheeklening minder zwaar wegen). Mochten de consumptieprijzen verder afbrokkelen en mocht de economische groei achterblijven op de verwachtingen, dan is het mogelijk dat de extra liquiditeiteninjecties van de centrale banken onvoldoende tegengewicht leveren met als gevolg dat de beurzen wereldwijd corrigeren.

Het voorgaande leidt tot een dubbelbesluit. Ja, de economische vooruitzichten verbeteren. Maar misschien zijn de beurzen hierop te ver vooruitgelopen en/of dreigt deflatie roet in het eten te gooien. Bovendien is het maar de vraag hoe een aantal geopolitieke en andere gevaren (Midden-Oosten, Oekraïne, ebola,…) zich verder ontwikkelt. Hierdoor neemt de onzekerheid op de financiële markten toe, waardoor eenduidige besluiten over welke beleggingen volgend jaar het meeste potentieel hebben, niet voor de hand liggen. Zonder de bedoeling te hebben volledig te zijn of enig advies van welke aard ook te verstrekken, vat de tabel achteraan dit kort samen.

Beleggen in een omgeving gekenmerkt door groeiende onzekerheid vraagt om een gedisciplineerde en gediversifieerde aanpak. Gedisciplineerd betekent dat u zich niet laat leiden door de waan van de dag. Het komt er integendeel op aan inzake risico en rendement duidelijke doelstellingen te hanteren, die blijven gelden ook als het tegenzit op de financiële markten. Tegelijkertijd betekent gedisciplineerd beleggen dat een reservestrategie klaarstaat, mochten de beruchte ‘zwarte zwanen’ aan de hemel verschijnen. Hiermee bedoelen we dat beschermingsconstructies moeten voorhanden zijn om de invloed van niet bij voorbaat in te calculeren negatieve gebeurtenissen op de financiële markten, zoveel mogelijk te beperken. Een gediversifieerde aanpak komt gedeeltelijk aan dit laatste punt tegemoet. Als niet in één activaklasse wordt belegd, maar in meerdere (niet alle eieren in een mand leggen), daalt het totale portefeuillerisico in evenredigheid.

Gezond verstand en realisme in beleggen houden in dat u er zich rekenschap van geeft dat zowel aandelenkoersen, rentevoeten als inflatie onderhevig zijn aan cycli. Als gevolg van de repressieve rentepolitiek van de grote centrale banken zijn deze cycli vandaag verstoord: heel wat aandelen en obligaties noteren te duur. Niettemin, meer dan ooit bepalen de centrale bankiers de spelregels. Het komt er bijgevolg op aan twee elementen met elkaar te verzoenen. Aan de ene kant dient u rekening te houden met de grote impact van de monetaire politiek van de centrale banken. Aan de andere kant mag u de ontwikkelingen in de reële economie niet minimaliseren.

Oordeelkundig advies inwinnen is dan ook geen overbodige luxe. Wend u daartoe tot erkende financiële dienstverleners, gereglementeerde ondernemingen zoals verzekeringsmakelaars die gehouden zijn zich op loyale, billijke en professionele wijze in te zetten voor de belangen van hun cliënten en hen informatie te verstrekken die correct, duidelijk en niet misleidend is.

Median biedt internationale financiële instellingen, in eerste instantie levensverzekeraars, gespecialiseerde diensten aan van marktonderzoek, marketing, productontwikkeling en communicatie. Median ontwerpt samen met institutionele partners en opdrachtgevers oplossingen voor het beheren van roerend patrimonium middels beleggingsverzekeringen. Median fungeert daarbij als draaischijf en aanspreekpunt voor erkende verzekeringstussenpersonen, die in alle onafhankelijkheid optreden, financieel en administratief. Met een doeltreffend dienstenplatform verzorgt Median nadien de doorlopende opleiding in productkennis en marktomgeving, naast de permanente ondersteuning in marketing en verzekeringsadministratie.

Median richt zich enkel tot professionals, erkende financiële instellingen en verzekeringstussenpersonen. Median richt zich niet tot de natuurlijke persoon of rechtspersoon die afnemer is van financiële producten en diensten in de zin van de relevante wetgeving. Median verstrekt geen verzekeringsbemiddelingsdiensten aan verzekeringnemers en formuleert evenmin gepersonaliseerde aanbevelingen aan niet-professionele cliënten. Median is stichtend vennoot van Mentor Instituut voor Vermogensanalyse.

Median is ingeschreven bij de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) onder het nummer 060870 A en geaccrediteerd als opleidingsverstrekker van bijscholing in verzekeringsmateries onder het nummer 500014 A. Meer informatie en bedrijfsfilm op www.median.be.

Median NV - Steenwagenstraat 48 - 1820 Melsbroek - KBO 0476.765.787 - RPR Brussel

Dit document dient alleen ter informatie en is met de meeste zorg samengesteld. Er zal niettemin geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor schade geleden door de lezer als gevolg van het gebruik van of het zich baseren op deze publicatie bij het nemen van beslissingen van financiële, juridische of fiscale aard. De waarde van beleggingen kan fluctueren en wordt beïnvloed door een groot aantal factoren. Rendementsverwachtingen of in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst, maar dienen alleen ter illustratie. Anticiperende standpunten geven de relevante mening en de toekomstverwachting weer van Median en van FRD. De feitelijke ontwikkelingen en resultaten kunnen niettemin aanzienlijk afwijken van de verwachtingen, zowel in positieve als negatieve zin. Deze publicatie zet de lezer niet aan tot de aankoop van, inschrijving op, toetreding tot, aanvaarding van, ondertekening van of opening van enig financieel product. De in dit document vervatte informatie houdt geen enkele contractuele verbintenis in en is niet bedoeld als een commercieel aanbod of een advies van welke aard ook.